ΜΟΝΗ ΜΟΥΝΔΩΝ

Η Μονή Μουνδών είναι ένα ιστορικό μοναστηριακό συγκρότημα, αφιερωμένο στη μνήμη του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου. Βρίσκεται στο Δήμο Αμανής, κοντά στο χωριό Διευχά. Η ίδρυση της Μονής πιθανολογείται στα Βυζαντινά χρόνια, αν και τα παλαιότερα έγγραφα στα οποία αναφέρεται είναι του 16 αι. 
Το μοναστήρι γνώρισε μεγάλη ακμή στους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας και θεωρείται ως ένα από τα σπουδαιότερα θρησκευτικά ιδρύματα της Χίου.
Αξίζει να προσέξει κανείς τη λαϊκή εικονογράφηση του ναού της Μονής, αλλά και την κατανυκτική ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα ερειπωμένα, σήμερα, κτίσματά της. Το καθολικό, τα παρεκκλήσια, τα κελιά, η τράπεζα και το θολοσκέπαστο πρόπυλο της εισόδου αποτελούν το υπάρχον κτιριακό συγκρότημα της μονής. 


Είχε σπουδαία βιβλιοθήκη με αξιόλογη μεμβράνη του 1462 μ.Χ. που μάλλον ήταν η Διαθήκη της Όσιας Ματρόνας της Χιοπολίτιδας. Από τα βιβλία του μοναστηριού πληροφορούμαστε ότι, το 1620 ανατέθηκε η διακόσμηση του Καθολικού στο Χιώτη ζωγράφο Μανουήλ Καλαρώνη, ιερέα. Ο ζωγράφος δεν ολοκλήρωσε την εργασία του γιατί δεν υπήρχαν τα σχετικά χρήματα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παράσταση στο κάτω μέρος του νότιου τοίχου που φέρει την επιγραφή "Ο βίος του αληθούς μοναχού". Ο σταυρωμένος μοναχός πλαισιώνεται από την απεικόνιση του Άδη, στα αριστερά και σε δύο διαφορετικά επίπεδα, από τον κόσμο και το θάνατο. Η όλη εικονιστική σύνθεση διακατέχεται από έντονο λαϊκό ύφος. Το 1822 το μοναστήρι καταστράφηκε από τους Τούρκους και αργότερα ανακαινίσθηκε.